آفات و بیماری های گیاهان به موجودات و انواع بیماری هایی اطلاق می‌شود که با تغذیه از بخش‌هایی از گیاه، به آن آسیب وارد می‌کنند و مانع از رشد و حفظ ظاهر و سلامتی گیاه می‌شوند. این عوامل زیان‌بار، زندگی خود را بر روی اندام‌های گوناگون گیاهان مانند برگ‌ها، ساقه‌ها، ریشه‌ها و حتی میوه‌ها سپری می‌کنند.

انواع آفات و رایج ترین محل زندگی آفت گیاهان

ریشه‌ها: برخی لاروهای حشرات که در خاک زندگی می‌کنند به ریشه‌ها حمله می‌کنند و با آسیب رساندن به ریشه مانع از جذب آب و مواد مغذی کافی یه ریشه می‌شوند

ساقه‌ها: برخی آفات مانند کرم ساقه‌خوار، به درون ساقه‌ها نفوذ می‌کنند و با تخریب بافت‌ آوندی، مانع از رسیدن آب و مواد غذایی به سایر قسمت‌های گیاه می‌شوند.

برگ‌ها: بسیاری از حشرات مانند شته‌ها، لارو پروانه‌ها برگ‌ها را هدف قرار می‌دهند با مکیدن شیره گیاه یا جویدن بافت برگ، فتوسنتز را مختل می‌کنند.

میوه‌ها و گل‌ها: مگس های میوه یا برخی گونه‌های سوسک، به میوه‌ها یا گل‌ها حمله می‌کنند و با تخم‌گذاری یا تغذیه مستقیم، باعث کاهش کیفیت محصول نهایی می‌شوند.

انواع بیماری‌های گیاهی

گیاهان هم مانند موجودات زنده، در معرض انواع بیماری‌ها قرار دارند که می‌توانند حفظ و رشد آن‌ها را مختل کند.

۱. بیماری‌های قارچی

موجوداتی زنده که به طور معمول در شرایط مرطوب و گرم به خوبی رشد و تکثیر می‌شوند. که علائم آن شامل لکه های قهوه‌ای یا سیاه رنگی است که ممکن است بر برگ‌ها، ساقه‌ها و میوه‌ها پدیدار شوند. زنگ گیاهی و سفیدک پودری از رایج‌ترین بیماری‌های قارچی هستند

۲. بیماری‌های باکتریایی

باکتری‌ها نیز میکروارگانیسم‌هایی هستند که توانایی رشد در گیاها را دارند. علائم بیماری‌های باکتریایی معمولاً به صورت لکه های زرد یا سفید روی برگ‌ها، ساقه‌ها و میوه‌ها ظاهر می‌شوند.

۳. بیماری‌های ویروسی

ویروس‌ها به قدری ریزند که با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیستند و اغلب خطوط یا لکه های رنگی و غیرعادی بر روی برگ‌های گیاه نشان می‌دهند.

۴. بیماری‌های فیزیولوژیکی

این بیماری‌ها در نتیجه عوامل محیطی نامساعد بروز می‌کنند. نوسانات شدید دما، کمبود یا مازاد نور، آبیاری نامناسب (کم یا زیاد) و عدم تعادل در تغذیه گیاه، می‌توانند منجر به بیماری‌های فیزیولوژیکی شوند که موجب زرد شدن برگ‌ها و ریزش آن‌ها می‌شود. بیماری بیماری پوسیدگی گلگاه از رایج ترین بیماری فیزیولوژیکی می‌باشد.